ورود فاضلاب صدرا به قناتها و آبهاى زير زمينی شيراز

احسان اکبرپور:  شهر جدید صدرا که قرار بود به اسکان «سرریز جمعیت» کلان‌شهر شیراز کمک کند، اکنون در آستانه 32 سالگی، با «سرریز پساب» به رشته قنات‌ها، چشمه‌ها و باغات تنگه قره‌پیری در شمال غرب شیراز زندگی را بر ساکنان شهرک‌های این مناطق تنگ و محیط‌زیست منطقه را آلوده کرده است. حالا بیش از 7 سال است که ساکنان شهرک‌های جوادیه و پردیس، آرین و حتی خود شیراز از خطرات ناشی از فاضلاب در امان نیستند و سومین شهر جدید پرجمعیت کشور در آغاز دهه چهارم تولدش نه‌تنها همچنان از معضلات ساختاری و عدم توسعه‌یافتگی رنج می‌برد؛ که خود نیز به خاطر بی‌توجهی به توسعه شهری و عدم تعبیه زیرساخت‌های مناسب، بدل به معضلی جدید در شیراز شده است. 

*مصرف آب‌های زیرزمینی شیراز برای باغ‌شهرهای صدرا و سرریز پساب برای مردم

گرچه اکنون مسئولان امر خبر از راه‌اندازی تصفیه‌خانه شهر صدرا در آستانه پاییز امسال می‌دهند، اما کیست که نداند مشکلات ساختاری صدرا و فساد، چه مشکلاتی را برای ساکنان این شهر و شهروندان شیراز ایجاد کرده است. به ویژه آنکه ایجاد باغ‌شهرها و گسترش آن، افزون بر ترویج معضل زمین‌خواری، بخش اعظمی از آب‌های زیرزمینی شیراز را مصروف اهداف گروهی خاص و اندک کرده و سرریز پساب حاصل از آن به یک تهدید جدی برای سلامت شهروندان بدل شده است. به ویژه آنکه بوی تعفن ناشی از این پساب نیز امان مردم ساکن در شهرک‌های شمال غرب شیراز را بریده است. 

*ورود پساب صدرا به 9 رشته‌قنات شمال غرب شیراز

مشکل از آنجا آغاز شد که به دنبال ورود فاضلاب صدرا به برخی شهرک‌ها و مناطق مسکونی شمال غرب شیراز، برخی قنات‌ها و سرچشمه‌های آب شرب این مناطق آلوده شد. چندی بعد مشخص شد که اولین چشمه آب منطقه پردیس شهرک جوادیه و ۹ رشته قنات در این منطقه که در تامین آب شرب محدوده منصورآباد نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و تا باغات قصردشت نیز امتداد می‌یابد، آلوده به فاضلاب شهر صدرا است. موضوعی که به باور نواب قائدی عضو شورای شهر شیراز «فاجعه‌ای زیست‌محیطی» و ناشی از «عدم دقت و توجه مسئولین مربوطه» در جانمایی صحیح شبکه فاضلاب شهر صدرا و مرزبندی آن بوده است. در آخرین رویداد نیز در آبان‌ماه 98 دادستان عمومی و انقلاب شیراز به مسئولان مربوطه یک ماه فرصت داد تا شرایط فاضلاب صدرا را سر و سامان دهند. از آن فرصت یک‌ماهه بیش از 7 ماه گذشته و حالا در آغاز فصل تابستان، مسئولان از راه‌اندازی تصفیه‌خانه صدرا در مهرماه 99 خبر می‌دهند.

*پیشرفت تصفیه‌خانه صدرا کمتر از 54 درصد است

تصفیه‌خانه شهر صدرا که به گفته مسئولان مربوطه، کلید حل معضل ورود پساب به شهرک‌های شمال غرب شیراز است، بر اساس آمارهای پایگاه اطلاع‌رسانی آبفای شیراز تا 20 خردادماه 99 تنها 97/53 درصد پیشرفت داشته است. با این حال رئیس شرکت عمران شهر جدید صدرا در گفت‌وگو با «افسانه» با بیان اینکه مسئولان آبفای شیراز تعهد داده‌اند که مدول نخست تصفیه‌خانه شرق صدرا تا پایان شهریورماه امسال راه‌اندازی می‌شود، می‌گوید: آبفای شیراز برای این پروژه پیمانکار اجرایی معرفی کرده است. خلیل حاجی‌پور با بیان اینکه پساب و روان‌آب صدرا به سمت شهرک جوادیه و روخانه خشک سرریز می‌شود، می‌افزاید: با این حال درصد آلایندگی این پساب آن‌چنان زیاد نیست که مشکل زیست‌محیطی ایجاد کند. 

*آبفا تعهد داده که تصفیه‌خانه صدرا تا پایان شهریورماه راه‌اندازی شود

رئیس شرکت عمران شهر جدید صدرا در ادامه می‌گوید: ماه گذشته آبفای شیراز اعلام کرد که به صورت اضطراری با ایجاد یک کانال انحرافی، از ترکیب این پساب با آب رشته‌قنات‌ها جلوگیری می‌کند. خلیل حاجی‌پور سپس با بیان اینکه راه‌اندازی تصفیه‌خانه صدرا اولویت نخست آبفای شیراز است، می افزاید: در این راستا شرکت عمران صدرا با کمک بلاعوض 10 میلیارد تومان و شهرداری صدرا نیز با اختصاص 5 میلیارد تومان به آبفا در تسریع و ساخت تصفیه‌خانه کمک می‌کنند. حاجی‌پور با تأکید بر اینکه مدول نخست تصفیه‌خانه صدرا در پایان شهریورماه امسال به بهره‌برداری خواهد رسید، خاطرنشان می‌کند: این دستورالعمل در دفتر دادستان شیراز صورت‌جلسه شده و مدیرعامل آبفای شیراز نیز تعهد کرده که اعتبارت و ردیف‌های بودجه‌های فوری برای تکمیل این تصفیه‌خانه تخصیص دهد تا مشکل سرریز پساب صدرا به آب‌های زیرزمینی شمال غرب شیراز برای همیشه رفع شود.

*سرریز پساب صدرا به آب‌های زیرزمینی شیراز دست‌کم 3 ماه دیگر ادامه دارد

در همین راستا نواب قائدی عضو شورای شهر شیراز نیز در گفت‌وگو با «افسانه» با بیان اینکه تا زمانی که تصفیه‌خانه صدرا راه‌اندازی نشود، مشکل سرریز پساب به آب‌های زیرزمینی شیراز وجود خواهد داشت، می‌گوید: این آلودگی اکنون نیز وجود دارد و تا احداث تصفیه‌خانه این مشکل حل نخواهد شد. قائدی با بیان اینکه مسئولان آبفای شیراز قول داده‌اند تصفیه‌خانه صدرا تا 4، 5 ماه آینده (آبان، آذر 99) راه‌اندازی شود، می‌افزاید: اداره آبفا باید برای راه‌اندازی این تصفیه‌خانه تلاش بیشتری انجام دهد. این عضو شورای شهر شیراز سپس با بیان اینکه در حال حاضر برای جلوگیری از ترکیب پساب سرریزی با آب قنات‌ها لوله‌گذاری انجام شده است، خاطرنشان می‌کند: مدیریت شهری شیراز به صورت جدی رفع مشکل آلودگی آب‌های زیرزمینی شهرک‌های شمال غرب شیراز از طریق پساب ورودی از شهر صدرا را پیگیری می‌کند.