شتاب تورم کُند شد

احسان اکبرپور /   تازه‌ترین آمارهای مرکز آمار ایران از تورم مواد غذایی در اردیبهشت‌ماه 98 منتشر شد. آمارهایی که نشان می‌دهد با آنکه شاخص قیمت مصرف‌کننده اردیبهشت ماه با رشد مواجه شده است، اما تورم یک‌ماهه نسبت به یک‌سال گذشته، با کمترین میزان رشد همراه بوده است. به یک معنا به نظر می‌رسد اثرگذاری افزایش نرخ ارز و همچنین اثر تحریمی، در فروردین‌ماه 98 به بالاترین نقطه خود رسیده بود و حالا روند نزول را در پیش گرفته است. روندی که اگر تداوم یابد، می‌توان امیدوار بود که رفته‌رفته تورم نقطه‌به‌نقطه و ماهانه را نیز کاهش دهد. از سویی به گفته کارشناسان، هنوز نیمی دیگر از سبد نرخ تورم یعنی خدمت به اندازه کالا تعدیل نشده است و همین عامل نهفته باعث می‌شود تا در کوتاه مدت شاهد افت قابل توجه نرخ تورم نباشیم و به همین دلیل دست‌کم به دو سال زمان برای بازگشت نرخ تورم به سطح سال 1395 نیاز داریم. البته این موضوع به این معنا نیست که همه اقلام خوراکی در ماه‌های آینده لزوماً ارزان‌تر می‌شوند، بلکه در برخی موارد از شتاب روند تورمی آن‌ها کاسته خواهد شد.

*آمارها چه می‌گویند؟

نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به اردیبهشت ماه امسال به 34.2 درصد رسید که نسبت به ماه قبل (30.6 درصد) 3.6 واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.در اردیبهشت ماه 98 عدد شاخص کل به 173.5 رسید که نسبت به ماه قبل 1.5 درصد افزایش نشان می‌دهد. در این ماه درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل 52.1 درصد است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین 52.1 درصد بیشتر از اردیبهشت 97 برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌‌اند که نسبت به این اطلاع در ماه قبل (51.4 درصد) 0.7 واحد درصد افزایش یافته است. شاخص قیمت در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نیز نسبت به ماه قبل 0.7 درصد کاهش و در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» 2.7 درصد افزایش نشان می‌دهد. درصد تغییرات شاخص قیمت در ماه جاری نسبت به اردیبهشت ماه سال قبل برای این دو گروه به ترتیب82.6 و 39.9 درصد اعلام شده است. البته همچنان دراین ماه نرخ تورم نقطه به نقطه (نسبت به ماه مشابه سال قبل) و نرخ تورم سالانه (12 ماه منتهی) به روند رشد خود ادامه داده است.

*کاهش محسوس تورم ماهانه خانوارهای شهری و روستایی

با بررسی تورم خانوارهای شهری و روستایی نیز این تغییر جهت تورم ماهانه ملموس‌تر می‌شود. در تورم خانوارهای شهری درحالی که در اسفند سال قبل شاهد رشد 3.8 درصدی تورم ماهانه هستیم در فروردین ماه این رشد به 3.7 درصد می‌رسد و به یکباره در اردیبهشت به 1.6 درصد سقوط می‌کند که گویای افت 2.1 درصدی این شاخص است. در تورم خانوارهای روستایی این تغییر پررنگ‌تر دیده می‌شود به گونه‌ای که تورم 5.8 درصدی ماهانه در فروردین امسال با 4.8 درصد افت به یک درصد در اردیبهشت ماه رسیده است. بدین ترتیب درحالی که در اسفند سال قبل تورم ماهانه به 4.5 درصد رسیده بود و با یک جهش در فروردین ماه امسال مواجه شده است در دومین ماه سال افت قابل توجهی را تجربه کرده است. به معنای دیگرنرخ تورم ماهانه در خانوارهای شهری و روستایی به کمترین رقم در 11 ماه اخیر رسیده است. پیش از این در اردیبهشت سال گذشته تورم ماهانه خانوارهای شهری 1.1 درصد و تورم ماهانه خانوارهای روستایی 9 دهم درصد بوده است.

*کاهش شتاب تورم نقطه‌ای

نکته قابل توجه دیگر در تورم اردیبهشت ماه که در تورم کل خانوارهای کشور کمتر دیده شده اما درخانوارهای شهری و روستایی نمود بیشتری دارد، کاهش سرعت تورم نقطه به نقطه است. براین اساس درحالی که در ماه‌های اخیر تورم نقطه به نقطه ماهانه با رشد حدود 4 درصدی همراه بوده است در اردیبهشت ماه رشد بسیار کمتری داشته است. در خانوارهای شهری تورم نقطه به نقطه از 46.6 درصد در اسفند ماه سال قبل به 50 درصد در فروردین امسال رسیده است اما در اردیبهشت ماه با رشد اندک 7 دهم درصدی عدد 50.7 درصدی را به ثبت رسانده است. در تورم خانوارهای روستایی نیز رشد تورم نقطه به نقطه اردیبهشت ماه با رشد 2 دهم درصدی همراه شده است. درحالی که تورم نقطه‌ای 52.7 درصدی اسفند پارسال با یک جهش به 59.4 درصد در نخستین ماه سال‌جاری افزایش یافته است در اردیبهشت ماه تنها 2 دهم درصد بیشتر شده و به 59.6 درصد رسیده است.

*رشد تورم مواد خوراکی در اردیبهشت‌ماه منفی شد

با بررسی شاخص تورم خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات که تأثیر مشهودتری در رفاه و معیشت خانوارهای ایرانی دارد نیز شاهد تغییر جهت تورم در اردیبهشت ماه هستیم. به‌طوری که تورم ماهانه این گروه به کمترین رقم رشد در 19 ماه اخیر یعنی از شهریور 1396 رسیده است. تورم خوراکی‌ها در اردیبهشت ماه به منفی 7 دهم درصد رسیده است که اختلاف زیادی با تورم 8.8 درصد فروردین ماه امسال دارد. تورم این بخش در دی ماه سال قبل 2.8 درصد در بهمن 4.5 درصد در اسفند 6.4 درصد بوده که با یک جهش به 8.8 درصد در فروردین امسال رسیده است. در تورم خانوارهای شهری و روستایی نیز شاهد همین رخداد هستیم و درحالی که تورم ماهانه خوراکی‌ها ی خانوارهای شهری در فروردین ماه امسال 8.4 درصد بوده این رقم در اردیبهشت به منفی 6 دهم درصد رسیده است. تورم خوراکی در خانوارهای روستایی نیز در اردیبهشت امسال به منفی 1.2 درصد کاهش یافته است این درحالی است که در فروردین ماه شاهد تورم 10.1 درصدی تورم خوراکی‌ها هستیم.

*گوشت ارزان شد، قند و شکر گران

بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران از نرخ تورم در اردیبهشت‌ماه 98، متوسط قیمت گوشت گوسفند، گوشت گوساله، گوشت مرغ و تخم‌مرغ نسبت به ماه گذشته با کاهش روبه‌رو شده است و از سوی دیگر قند، شکر و برنج، افزایش قیمتی حدود 20 درصد داشته‌اند. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین افزایش قیمت در ماه جاری نسبت به ماه گذشته، مربوط به اقلام  قند با 25.6 درصد، شکر 25 درصد و برنج ایرانی 18.5 درصد است. در این ماه پیاز 33.4 درصد، خیار 18.1 درصد و مرغ ماشینی 17.8 درصد نسبت به ماه قبل کاهش داشته‌اند. با این حال نسبت به اردیبهشت‌ماه سال گذشته اقلام خوراکی با افزایش تورم قابل‌توجه روبه‌رو بوده‌اند. به عنوان مثال پیاز نسبت به اردیبهشت 97 بیش از 300 درصد افزایش، رب گوجه فرنگی 246 درصد افزایش، سیب‌زمینی 241 درصد افزایش، گوجه‌فرنگی 186 درصد و سیب درختی زرد 142 درصد افزایش قیمت داشته‌اند. برنج ایرانی نیز نسبت به اردیبهشت‌ماه 97 بیش از 136 درصد افزایش قیمت داشته است. گوشت گوسفند با 121 درصد و گوشت گوساله نیز با 129 درصد افزایش نسبت به اردیبهشت 97 افزایش قیمت داشته‌اند.